ABD Dışişleri Bakanlığı, ABD’NİN EastMed projesine artık sıcak bakmadığını açıkladı

ABD Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Doğu Akdeniz’de yenilenebilir enerji kaynakları ve elektrik temelli projeleri öncelediğine işaret ederek Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattı Projesi’ne (EastMed) artık sıcak bakmadığını bildirdi.

AA muhabirinin konuyla ilgili sorusuna yazılı yanıt veren bir ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, ABD’nin Doğu Akdeniz’deki enerji önceliğine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Açıklamada, ABD’nin EastMed projesinden desteğini çektiği doğrudan ifadelerle dile getirilmese de Washington’ın Doğu Akdeniz’deki ilgisinin yenilenebilir enerji ve elektrik temelli projelere kaydığı açık bir şekilde vurgulandı.

ABD’nin Doğu Akdeniz’de enerji güvenliği ve bağlantısı konusuna önem verdiği belirtilen açıklamada, “Doğu Akdeniz ülkelerinin kendi aralarındaki ve Avrupa ile olan elektrik bağlantı hatları, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla üretilen elektriğin ihracına izin verecek ve bölge ülkelerine fayda sağlayacaktır. Bu kapsamda planlanan EuroAfrica bağlantı hattı Mısır’dan Kıbrıs ve Yunanistan’a ve EuroAsia bağlantı hattı da İsrail, Kıbrıs ve Avrupa elektrik hatlarını birbirine bağlayacaktır.” değerlendirmesi yapıldı.

ABD yönetiminin yenilenebilir enerji projelerini öncelediği vurgulanan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“ABD, iklimle ilgili önceliklerine uygun olarak fosil yakıt altyapısına dayalı yeni projelere eleştirel şekilde bakmaktadır. Ayrıca enerji güvenliği ve doğalgaz tedarikinin çeşitlendirilmesi anlamında Alexandroupoli LNG Terminali (FSRU) ve Bulgaristan ile Kuzey Makedonya arasındaki bağlantı hattı projesi, EastMed boru hattı projesinden daha ucuz ve daha önce bitirilecek projelerdir.”

Açıklamada yenilenebilir enerjiyle ilgili çalışmalarına hız verdiği bir dönemde ABD desteğinin karbon temelli projelere aktartılmasının istenmediği belirtildi.

Doğu Akdeniz’den çıkarılacak gazın Kıbrıs üzerinden Yunanistan’a, oradan da İtalya’ya ulaştırılmasını hedefleyen “EastMed” projesine ilişkin anlaşma, Atina’da Ocak 2020’de düzenlenen bir törenle Yunanistan, İsrail ve GKRY arasında imzalanmıştı.

Dönemin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy ise Ankara’nın projeye olan tepkisini “Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip olan Türkiye’yi ve Kıbrıs Adası’nın doğal kaynakları üzerinde eşit haklara sahip olan Kıbrıs Türklerini yok sayan hiçbir proje başarılı olamayacaktır.” sözleri ile ifade etmişti.

Yunan medyasına yansıyan haberlerde ABD’nin, Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattına ilişkin çekincelerini gayriresmi bir yazı ile (non paper) Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) ilettiği bildirilmişti. ABD’nin dile getirdiği çekinceler arasında projenin ekonomik açıdan sürdürülebilir olmaması ve çevresel hassasiyetlere uzak olması gösterilmişti.