Başbakan Saner, ekonomi ve sağlıkla ilgili tedbirleri açıkladı

Başbakan Ersan Saner, Başbakanlık’ta düzenlediği basın toplantısında yeni ekonomik önlem ve kararlar paketini açıkladı.

Başbakan Ersan Saner, ekonomik destek paketinin bir önceki hükümet döneminde olduğu gibi,  özellikle reel sektöre bir katkı sağlayarak, reel sektörün ayakta kalmasını amaçladığını vurguladı.

Başbakan Saner, basın toplantısında yaptığı konuşmada göreve geliş süreci ve azınlık hükümeti hakkında bilgiler vererek, salgın döneminde KKTC’nin hükümetsiz kalmaması için özveride bulunulduğunu, ellerini taşın altına koyarak UBP-YDP-DP azınlık hükümetinin kurulduğunu anlattı.

“3 parti olarak ellimizi taşın altına koyduk, ülkeyi hükümetsiz bırakmadık” diyen Başbakan Saner, tüm dünyada Covid 19 salgının çok ciddi bir şekilde ilerlediğini, bu sorunun sadece KKTC’nin sorunu olmadığını, Covid 19 salgının tüm dünyada ülkelerinin sağlık sistemlerini ve ekonomilerini derinden sarstığını aktardı.

Dünyadaki güncel Covid 19 verilerine değinen Başbakan Saner, son 50 günde dünyada Covid 19 vakalarında yüzde 46, ölüm sayılarında yüzde 42 artış görüldüğünü ifade ederek, Güney Kıbrıs Rum kesimindeki rakamlara da değindi.

KKTC’de bugüne kadar görülen vaka sayısının 2 bin 500, ölüm sayısının ise 14 olduğuna dikkat çeken Başbakan Ersan Saner,  KKTC’nin ekonomik sıkıntılar yaşadığının gerçek olduğunu ancak dünyayla mukayese edildiğinde, rakamların halk tarafından bilinmesi ve ülkenin hangi durumda olduğunun gözlenmesi amacıyla dünyadaki rakamları paylaştığını söyledi.

Dünyada şehirlerin kapatıldığını, kısıtlamaların uygulandığına işaret eden Başbakan Saner, KKTC’de ilk olarak 2 ilçede sokağa çıkma yasağı uygulandığını daha sonra diğer ilçelerde sokağa çıkma yasağına gidildiğini anlattı.

Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra 19 Ocak’ta güvenoyu almalarından bugüne halka hizmeti sürdürdüklerini belirten Saner, bütçeyi geçirdiklerini, TC ile Mali ve İktisadi İş birliği protokolünü imzalamak için girişimlerde bulunduklarını söyledi.

TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a sağladığı katkılardan dolayı teşekkür eden Saner, TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay’ın yakın bir gelecekte adaya gelişiyle protokol çalışmalarının tamamlanması için ellerinden gelen çabayı ortaya koyacaklarını kaydetti.

Protokolün imzalanmasıyla ekonomik anlamda rahatlayacaklarını dile getiren Saner, “Bütçenin 10 milyarın üzerinde olduğu bunun yaklaşık 2 milyar TL’sinin Anavatan Türkiye Cumhuriyeti’nden sağlanacak katkılarla kapatılacağı göz önünde bulundurulduğunda, bütçe açığını 800 milyon TL olarak öngördüğümüz için Anavatan TC’nin katkılarının ne kadar önemli olduğunu ifade etmek isterim. Şimdiden katkılarından dolayı Sayın Cumhurbaşkanımıza ve Yardımcısına teşekkürlerimi ifade etmek istiyorum” şeklinde konuştu.

Dünyada alınan tedbirlere de değinen Başbakan Saner, covid 19 salgını ülkede yönetilirken de uzmanlarla görüş birliği içinde ve dünyadaki uygulamaları ederek çalıştıklarını kaydetti.

Başbakan Saner, azınlık hükümetinin göreve gelmesinin ardından yaptığı çalışmalara da değinerek, 2021 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın Meclis’ten geçirildiğini kaydetti.

Başbakan Saner, göreve gelir gelmez acil durum hastanesinin hizmete girmesi ve bunun yanında 500 yataklı Lefkoşa Devlet Hastanesi projesinin yapılabilmesi için Meclis’ten bir karar geçirildiğini ve iki hastane için uluslararası anlaşmanın imzalandığını söyledi.

Bu çerçevede Planlama İnşaat Dairesi’ni yetkili ve sorumlu birim olarak görevinin başında olduğunu aktaran Başbakan Saner, önce Acil durum Hastanesi’nin hizmete girmesinin sağlandığını kaydetti. Başbakan Saner, daha sonra temelleri atılacak 500 yataklı Lefkoşa Devlet Hastanesi’nin de Planlama İnşaat Dairesi’nin kontrolünde sürdürüleceğini belirtti.

Sağlık sisteminde ortaya çıkan personel eksikliğini de gidermek adına öncelikle Kamu Hizmeti Komisyonu ile görüşerek, sınavların öne alınmasına imkan yaratıldığını söyleyen Başbakan Saner, bu çerçevede geçtiğimiz günlerde yazılısı tamamlanan sınavların ardından 43 hemşirenin göreve başlayabilmesi için gerekli çalışmanın Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından tamamlandığını belirtti.

Doktor eksikliğinin karşılanabilmesi için yapılan çalışmaları da aktaran Başbakan Ersan Saner, ilk etapta 10 doktor alınabilmesi için Sağlık Bakanlığı’nın yetkilendirildiğini söyledi.

Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi’nin kendilerine verdiği yasal yetki çerçevesinde yerel yönetimlerin görevlendirilmesi için gerekli kararın Bakanlar Kurulu tarafından üretildiğini de ifade eden Başbakan Ersan Saner, bu bağlamda İlçe Emniyet Kurulları vasıtasıyla tüm ülkede geçtiğimiz hafta denetimlere başlandığını belirtti.

Başbakan Saner, denetimlerin yerinde ve zamanında yapılıp yapılmadığı konusunda tüm bakanları İlçe Emniyet Kurulularını yerinde ziyaret edip denetimlerle ilgili bilgi almak adına görevlendirdiğini aktardı.

Salgınla mücadelede, altyapı, personel ihtiyacı ve denetimden sonra gündeme gelen ve aşı konusuna da değinen Başbakan Esan Saner,  hükümeti kurar kurmaz ilk ziyareti gerçekleştirdikleri Anavatan Türkiye’de, TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a yaptıkları ziyaretlerde, 500 bin aşının KKTC’ye gönderilmesi için ve toplam nüfusun yüzde 80’inin aşılanması için bir mutabakata varıldığını anlattı.

Bu mutabakat çerçevesinde, 40 bin doz aşının ülkeye geldiğini ifade eden Başbakan Ersan Saner, TC’nin de diğer dünya ülkeleri gibi aşıya ulaşmakta yaşadığı zorluklara rağmen, kendi halkından  feragat ederek KKTC’ye aşı göndermesinin, TC’nin KKTC’ye verdiği desteği net bir şekilde ortaya koyduğunu vurguladı.

TC’ye yaptığı katkılardan ötürü teşekkür eden Başbakan Saner, salgınla mücadele kapsamında Güney Kıbrıs’tan da 2 bin 200’e yakın aşı aldıklarını anımsattı.

TC’den de gelecek aşılarla birlikte ülke ekonomisinin önünü açmak için gerekli kararları üreteceklerini ifade eden Başbakan Saner, Sağlık Bakanlığı’nın aşılama konusunda yaptığı çalışmalar neticesinde aşılar ülkeye ulaştıkça en kısa sürede toplumun aşılanacağını, 500 bin aşı geldiğinde de yaklaşık 1.5 aylık sürede tüm toplumun aşılanabileceğini kaydetti.

Bulaşıcı Hastalıklar Üst Kurulu kararıyla 28 Ocak’tan bu yana uygulanan sokağa çıkma yasağının uzatıldığını ifade eden Başbakan Saner, şöyle konuştu:

 “Lefkoşa, Gazimağusa, İskele, Güzelyurt ve Lefke ilçesinin sokağa çıkma yasağının bu akşam 23.59’da sona ereceğinden, bugün itibarıyla Bulaşıcı Hastalıklar Üst Kurulu’nun almış olduğu kararlar neticesinde bizler de tekrardan sokağa çıkma yasağını Girne ilçemizle aynı noktaya taşıyarak, bugünden itibaren 10 Şubat 2021’e kadar tüm ilçelerde kısmi sokağa çıkma yasağını uygulamaya koyacağız.”
Sokağa çıkma yasağının 4 Şubat 2021 00.00’dan itibaren, 10 Şubat 2021 23.59’a kadar süreceğini belirten Başbakan Saner, KKTC genelinde uygulanacak sokağa çıkma yasağı çerçevesinde Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi’nin dün aldığı karar doğrultusunda ilçeler arası giriş çıkış yapılamayacağını vurguladı.

Sokağa çıkma yasağı konusunda ülkedeki elzem hizmetlerin sürdürüleceğinden hareketle, açık olacak ve olamayacak işletmelerle ilgili bir takım ekonomik önlemler konusunda çalışma yapıldığını ifade eden Başbakan Saner, bu süreç içinde işsiz kalan vatandaşlara veya Sosyal Yardım alan vatandaşlara, reel sektöre ne tip katkılar yapılacağı konusuna bir ekonomik destek paketi hazırlandığını söyledi.

Başbakan Ersan Saner ekonomik destek paketi konusunda kamuoyunu bilgilendirerek, ekonomik destek paketinin bir önceki hükümet döneminde olduğu gibi bu dönemde de, özellikle reel sektöre bir katkı sağlayarak, reel sektörün ayakta kalmasını amaçladığını vurguladı.

Başbakan Saner, 2020 yılından kalan ve mükellefiyetleri kapsamında olan 1 500 TL ücret destekleri ile en fazla beş kişi çalıştıran işletmelere yönelik 2 bin TL’lik destekler toplamı olan 33 milyon TL’nin  5 Şubat 2021 tarihinde ödeneceğini söyledi.

2020 yılında yaklaşık 60 bin çalışan için verilen sigorta prim desteğinin, 2021 yılı Şubat ayından geçerli olmak üzere Haziran ayına kadar yine en az 60 bin kişiyi kapsayacak şekilde uygulanmaya devam edeceğini ifade eden Başbakan Ersan Saner, şartları şu şekilde sıraladı:

“Prim destekleri 31 Aralık 2020 tarihli sosyal sigorta kayıtları esas alınarak aşağıdaki şekilde uygulanacaktır. İşletmelerin yüzde 84’üne denk gelen en fazla 10 çalışanı olan işletmeler için daha önce uygulandığı şekilde sigorta primi işveren hissesinin tamamı, 11-20 çalışanı olan işletmeler için sigorta primi işveren hissesinin yüzde ellisi, 21 ve üzeri çalışanı olan işletmeler için sigorta primi işveren hissesinin yüzde otuzu.”

Öte yandan İstihdam Destek Merkezi Yönetim Kurulu tarafından kısmi sokağa çıkma yasağının uygulandığı dönemde en fazla etkilendiği tespit edilen kapalı işletme çalışanlarına, işletmelerin kapalı kaldıkları süre göz önünde bulundurularak aylık en fazla 1500 TL olacak şekilde destek ödemesi yapılacağını vurgulayan Başbakan Saner, geçmişten farklı olarak söz konusu ödemenin çalışanların hesaplarına yatırılacağını vurguladı.

Bu dönemde günü birlik çalışarak geçinen ve işsiz kalan sosyal yardım kapsamındaki hane halkına 2020 yılında yapılmış yardımlara hükümetimiz tarafından yüzde 25 artış yapıldığını söyleyen Başbakan Ersan Saner, bu çerçevede 2021 yılı Şubat, Mart, Nisan ayları olmak üzere üç ay boyunca devam edecek yardımlar şöyle;

“Tek kişi olanlar için 900 TL’den 1.125 TL’ye, evli veya bakmakla sorumlu çocuğu olanlara 1.200TL’den 1.500.-TL’ye, çıkarılmıştır. Yeni bir uygulama olarak sosyal yardım alanlara 2021 Şubat, Mart, Nisan ayları olmak üzere 3 ay süre ile yüzde 10,65 hayat pahalılığına ilave olarak yüzde 15 covid-19 yardımı verilecektir. Yeni bir uygulama olarak engellilere 2021 yılı Şubat, Mart, Nisan ayları olmak üzere 3 ay süre ile ilave yüzde 10,65 hayat pahalılığına ilave olarak yüzde 10 covid-19 yardımı verilecektir.”

Daha önce açıklanan kredi paketleri ile 3 bin 250 kişiye toplam 1 milyar 150 milyon TL Kredi Garanti Fonu ve faiz destekli kredi kullandırıldığını anımsatan Başbakan Saner, 2021 yılında daha önce açıklanan kredi paketlerinden yararlanamamış, turizm taşımacıları için 15 milyon TL ve diğer küçük esnaf, tarım ve hayvancı için 105 milyon TL olmak üzere toplam 120 milyon TL tutarında yeni bir kredi paketi uygulamaya konulacağını kaydetti.

Başbakan Saner şöyle devam etti:

“Söz konusu paket kapsamında, her bir işletmeye 120 bin TL’ye kadar kredi kullandırılacak olup bu tutarın,  100 bin TL’si amaca bakılmaksızın (sosyal sigorta ve ihtiyat sandığı borcu yoktur belgesi aranmaksızın) kullandırılabilecek, 20 bin TL’si ise işyeri kira kontratı ibraz edilmesi  kaydıyla kullandırılacaktır. Söz konusu kredi ilk yılı ödemesiz 4 yıl vadeli ve yüzde 15 faiz oranı ile kullandırılacaktır. Poliçeler yasası uyarınca “Yetersiz Bakiye – Tekrar İbraz” mührü basılmış ve/veya ilk ibrazı yapılacak çekler için 15 iş gün olan ikinci ibraz süresi 22 iş gününe çıkarılacaktır.”

Elektrik desteği konusunda yapılacak uygulamaları da aktaran Başbakan Ersan Saner, 2020 yılında kilovat başına 25 kuruş (10 kuruşa ilaveten 15 kuruş covid desteği)  olarak uygulanan elektrik desteği, 2021 yılı Ocak, Şubat ve Mart aylarında da devam ettirileceğini söyledi.

Pandemi nedeniyle tarımsal ve hayvansal alanlarda yaşanan sıkıntıların aşılması amacıyla Tarım Bakanlığı ve bağlı kuruluşların kullanımına 40 milyon TL covid desteği verileceğini belirten Başbakan Saner, Vakıflar İdaresi tarafından konut ve bazı istisnalar hariç işyerleri kira bedellerinde 2021 yılına yönelik olarak her ay düzenli ödenmesi kaydıyla yüzde 25 indirim yapılacağını kaydetti.

Başbakan Saner, Sosyal Sigortalar Yasası ve Sosyal Güvenlik Yasası kapsamında Covid -19 pozitif temaslılarının karantinada kaldıkları sürelere karşılık, karantina ödeneği verilmesine yönelik düzenlemenin hayata geçirildiğini vurguladı.

Başbakan Ersan Saner konuşması ardından gazetecilerin sorularını da yanıtladı.

Başbakan Saner, İlçe Emniyet Kurulları ile gerçekleştirdikleri toplantıda bir takım yeni düzenlemeler yapıldığını ifade ederek, izinler ve yaşanan aksaklıklar konusunda bugünden itibaren daha titiz davranılacağını aktardı.

Hastalığın boyutlarını ortaya koymak için konuşmasının başında bir takım veriler paylaştığına işaret eden Başbakan Saner, herkesin bilinçli olması gerektiğini ve bu bilinçle hareket etmekle yükümlü olduğunu, ihtiyaç karşılamak dışında asla sokağa çıkılmaması gerektiğini vurguladı.

Başbakan Saner, Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komite’nin sokağa çıkma yasağını 9 Şubat’ta yeniden değerlendireceğini ifade ederek, kendilerinin de üst komitenin kararları doğrultusunda yeni kararlar üreteceklerini belirtti.

Banka kredileri ile ilgili ilgili soruları da yanıtlayan Başbakan Saner, tüm bankaların vatandaşlara  gerekli kolaylıkları sağlayacağını, Merkez Bankası’nın tüm bankalara gerekli uyarıyı yapacağını dile getirdi.

Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Enerji Bakanı Erhan Arıklı, bir gazetecinin elektrikte indirim yapılıp yapılamayacağına yönelik sorusuna karşılık, Elektrik Kurumu’nun özerk bir kuruluş olduğunu, dolayısıyla tarifelerin de periyodik olarak belirlendiğini söyledi.

Arıklı, bu dönemde, elektrik ödemeleri konusunda zam yapmamak için büyük bir gayret içinde olduklarına işaret ederek, “Şu aşamada zammı engellemek peşindeyiz” dedi.

Başbakan Saner yeniden söz alarak, petrole zam yapılmaması için fiyat istikrar fonu tarafından karşılanmasını uygun gördükleri 9 milyon TL’yi anımsattı.

Başka bir soruya karşılık Başbakan Ersan Saner, oteller kapalı gibi görünse de, temaslı ve pozitif vakalar nedeniyle aslında çalıştıklarını ve sayının artmasıyla kendilerinin yeni otel arayışlarına  girdiklerini ifade ederek, bu bağlanmada kapalı olan otel varsa yapılacak katkılardan onların da faydalanacağını söyledi.

Başbakan Ersan Saner, sağlık sistemimizde yatak kapasitesinin arttırılması için çalışılması gerektiğini, altyapı, sonra personel takviyesi ve aşıyla Covid 19’u aşmak için bütün performanslarını ortaya koyacaklarına vurgu yaptı.

Başbakan Saner, kapalı olan sektörlerin tanımlanan çerçevede değerlendirileceğine dikkat çekerek,  imkanlar doğrultusunda katkı vermeye çalışacaklarını sözlerine ekledi.