Cumhurbaşkanı Tatar BM Genel Sekreteri̇ Guterres ve taraflara 6 maddelik öneri̇ sundu

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve taraflara kalıcı uzlaşı için bir belge ve sonunda 6 temel unsuru barındıracak öneri sundu.

Cumhurbaşkanı Tatar’ın BM’ye sunduğu önerisinde, Kıbrıs’ta iki tarafın eşit egemenliğinin sağlanmasıyla, BM himayesinde sonuç odaklı ve takvimi belli olan müzakerelere başlanabileceği belirtildi.

Tatar’ın önerisinde, “Bu müzakereler sonucunda varılacak herhangi bir anlaşma, iki devlette ayrı olarak eşzamanlı referandumlarda onaya sunulacaktır” ibaresi de yer aldı.

“Kıbrıs Türk önerisinin özü, Kıbrıs Türk halkının özünde var olan egemen eşitlik ve eşit uluslararası statünün tanınmasıdır ve bu yolla Ada’daki iki mevcut Devlet arasında bir iş birliği ilişkisi kurulabilir” ifadesiyle başlayan öneride “Bu, gerçekçi ve sürdürülebilir bir çözüme doğru sonuç odaklı ve belli bir zaman aralığını kapsayan müzakerelerin yolunu açacaktır” denildi.

Metinde, Kıbrıs Türk tarafının bir gecede değil, on yıllarca süren uzun, çetin ve başarısızlıkla sonuçlanan müzakereler sonunda bu noktaya geldiği, iki toplumlu, iki kesimli federal çözüm modelinin tüm boyutlarıyla tüketildiği vurgulandı.

Bu başarısızlığın esas nedenleri, Kıbrıs’ı Helenizmin bir parçası olarak gören Kıbrıslı Rum ve Yunan vizyonu, 1960 Anlaşmalarının ihlal edilmesi, ortaklığın gasp edilmesi ve devam eden işgaliyle yaratılan, tarafların eşit olmayan statüsü olarak sıralandı.

Öneride, Kıbrıs Türk tarafının 1960 anlaşmalarının tarafı ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurucu ortağı olduğu hatırlatılarak “devletin tüm niteliklerine sahip olan Kıbrıs Türk tarafı, Kıbrıs Rum tarafının sahip olduğu ve şu anda kullanmakta olduğu aynı haklara ve statüye sahiptir.” denildi.

Metinde, “Somut deneyimler ve önemli ölçüde değişen yerel, bölgesel ve uluslararası ortamın yanı sıra, Adadaki mevcut gerçekler, bizi Kıbrıs’ı sürdürülebilir istikrar ve birlikte barış içinde yaşanabilecek bir ada yapmak amacıyla yeni öneriler getirmeye zorlamıştır” ifadeleri de kullanıldı.

Cenevre’deki toplantıların, sadece Kıbrıs Türk halkına karşı yapılmaya devam eden büyük bir adaletsizliği gidermek için değil, aynı zamanda sürdürülebilir çözüm yolunda başarısızlığın temel nedenlerini ortadan kaldırmak için gerekli adımları atmak için tarihi bir fırsat olduğunun altı çizildi.

Kıbrıs Türklerinin önerisinde, adadaki iki Devlet arasında egemen eşitliklerine ve eşit uluslararası statülerine dayalı bir iş birliği odaklı ilişki kurmayı amaçlandığı ifade edildi.

Cumhurbaşkanı Tatar’ın sunduğu önerideki 6 madde şöyle sıralandı:

1.Kıbrıs Türk tarafı sahip olduğu eşit statü̈ ve egemen eşitliğinin teyit edilmesini ve bu doğrultuda BM Genel Sekreteri Guterres’in girişim başlatarak meseleyi BM Güvenlik Konseyi’ne sunmasını resmen istedi.  Bu doğrultuda ortaya çıkacak olan yeni bir BM kararı ile adada mevcut iki devlet arasında bir işbirliği modelinin oluşmasına da zemin hazırlayacaktır.

2.İki taraf arasındaki eşit uluslararası statü̈ ve egemen eşitlik bahse konu düzenleme ile sağlandıktan sonra taraflar sonuç odaklı, zaman kısıtlamalı ve yeni zemin üzerinden BM Genel Sekreteri gözleminde özgürce ve ortak kabul ile bir işbirliği anlaşması yapabilir.

3. Taraflar arasındaki müzakereler ileriye dönük kurulacak olan işbirliği üzerinde yapılacak olup taşınmaz mal, güvenlik, sınır ayarlamaları ve AB ile olan ilişkileri ele alacak.
4. Müzakereler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere tarafından desteklenecek ve AB’nin de gözlemci olarak bulunması uygun olacaktır.
5. İki taraf arasındaki anlaşma kapsamında iki devlet birbirini karşılıklı tanıyacaktır ve garantör devletler de bunu destekleyecektir.
6. Bu müzakereler sonucunda varılacak bir anlaşma iki devlete, ayrı ayrı ve eş zamanlı yapılacak olan, bir referandum ile onaya sunulacaktır.