Cumhurbaşkanı Tatar Spehar’ı kabul etti

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışman Vekili ve BM Barış Gücü Misyon Şefi Spehar’ı kabul ederek, görüştü.

Spehar’ın ekibini tanıştırması vesilesiyle yer alan görüşmede, Cumhurbaşkanı Tatar, muhataplarına; Kıbrıs Türk tarafının Kıbrıs’ta bir uzlaşı elde etmek için belirlediği yeni yaklaşım ve politikayı anlattı.

Bugüne kadar başarısız olan federasyon görüşmelerinin geride kaldığına işaret eden Cumhurbaşkanı Tatar, olası uzlaşının egemen eşitlik ve iki devletlilik zemininde aranması gerektiğini ifade etti ve bu mesajın Genel Sekreter’e de iletilmesini istedi.

Cumhurbaşkanı Tatar, yıllardır Kıbrıs Rum kesiminin talepleri üzerine uluslararası toplumun Kıbrıs Türk halkına karşı uyguladığı izolasyon ve kısıtlamalardan ötürü Kıbrıs Türkü’nün dünyadan soyutlanmak istendiğini, bu süreçte tek destekçilerinin Türkiye Cumhuriyeti olduğunu vurguladı.

Tatar, dolayısıyla Kıbrıs Rum tarafının, Anavatan Türkiye ile olan kardeşlik ve müttefiklik ilişkilerini eleştirmeye hakkı bulunmadığını ifade ederek, Türkiye dışındaki ülkelerden KKTC’ye doğrudan uçuşlar bulunmamasının hem bir insan hakları ihlali hem de ekonomiyi çökertmeye yönelik kabul edilemez bir davranış olduğunun altını çizdi. Tatar, ayrıca, spor aktivitelerine uygulanan çağ dışı kısıtlamaların da temel hak ve özgürlüklere aykırı olduğunu ifade etti.

Görüşmede, Spehar’ın, “iki taraf arasındaki güvenin çok düşük bir noktada olduğunu, iki taraf arasında güven yaratıcı önlemler uygulanması adına teknik komitelerin yeniden canlandırılması için gayret sarf edilmesi gerektiğini söylediği” bildirildi. Görüşmede, Genel Sekreter’in de ilgili raporlarında da değindiği gibi “Kıbrıs Rum tarafının tanınma konusunda ortaya koyduğu takıntının aşılması” gerektiğini vurguladı. Toplantıda, Spehar ayrıca BM Barış Gücü’nün Kıbrıs’taki misyonu ve çalışmaları hakkında bilgi verdi.

Cumhurbaşkanı Tatar, Kıbrıs Türk tarafının her zaman güven yaratıcı önlemler ve teknik komite çalışmalarına samimi destek verdiğini, bu konuda adım atması gereken tarafın Kıbrıs Rum tarafı olduğunu, günlük yaşamı iyileştirici bu tür yaklaşımlara Kıbrıs Rum tarafının karşı çıkmasının güven yaratıcı önlemlerin önündeki en büyük engeli teşkil ettiğini ifade etti.

Cumhurbaşkanı Tatar, iki taraf arasında güven yaratıcı önlemler doğrultusunda direkt uçuşların başlamasının, Yeşil Hat Tüzüğü’nün pratikte daha etkin hale getirilmesinin, sınır geçiş kapılarında yabancı uyruklu turist ve yatırımcılara engel konulmamasının ve özellikle Arasta kara sınır kapısının açılmasının gerektiğini belirtti.

Tatar, Covid-19 salgını konusunda Kıbrıs Rum tarafında günde ortalama 200, KKTC’de ise ortalama 5-6 vaka olduğuna, halkı koruma amaçlı kara sınır kapılarını Kıbrıs Türk tarafının kapatması gerekirken bunu yapmadıklarına, Kıbrıs Rum tarafının ise siyasi nedenlerle çoğu kara sınır kapısını kapattığına dikkat çekti.

Maraş konusunun da gündeme geldiği görüşmede, Spehar’ın bu konuda bilinen görüş ve uyarılarını yapması üzerine Cumhurbaşkanı Tatar, bu hamlenin, statükonun bir simgesi haline gelen kapalı Maraş’ın BM kararlarında da öngörüldüğü şekilde eski sakinlerine açılmasının ezber bozucu bir adım olduğunu, mal sahiplerinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin de tanıdığı KKTC’deki Taşınmaz Mal Komisyonu marifetiyle sahiplerine iadesinin hedeflendiğini, dolayısıyla uluslararası hukuka da uygun olduğunu, bu konuda Rum vatandaşlardan da yoğun talep ve müracaatlar bulunduğunu anlattı.

Tatar, “Bu taleplere BM olarak nasıl karşı çıkacaksınız?” sorusunu sordu ve geçmişte kapalı Maraş’ın bir paket çerçevesinde defaatle önerildiğini, sonradan bütünlüklü çözümün bir parçası haline geldiğini, ama gerek bu paketleri gerekse bütünlüklü çözümü Rumların hep reddettiğini hatırlattı.

Tatar, bu şartlarda kapalı Maraş’ın 46 yıl sonra hala kapalı ve atıl kalmasının siyasi, ekonomik, hukuki ve insani herhangi bir mantığı bulunmadığını ifade etti.

Görüşmede ayrıca, BM Genel Sekreteri’nin Geçici Özel Danışmanı Jane Holl Lute’un adaya ve bölgeye ay sonu yapmayı tasarladığı ziyaret ve BM Genel Sekreteri’nin ilgili tarafları bir araya getireceği “5+ BM formatındaki” toplantı hakkında görüş alışverişinde bulunuldu.

Cumhurbaşkanı Tatar, önerinin Türk tarafının önerisi olduğuna işaret ederek, “Egemen eşitlik temelindeki yeni politikalarımızı gündeme getirmemizin Kıbrıs’ta yaşayabilir bir uzlaşı için ileriye dönük bir çıkış yolu bulmada fırsat olarak değerlendirilmesi” gerektiğini vurguladı.