Dönmez: “GKRY, adanın doğal kaynaklarını KKTC’deki soydaşlarımızla hakça, adilane şekilde paylaşmalı”
Türkiye Cumhuriyeti (TC) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Libya ile imzalanan ve deniz yetki alanlarını sınırlayan mutabakat muhtırasıyla Doğu Akdeniz’de petrol ve doğal gaz kaynaklarının paylaşımı konusundaki denklemin bozulduğunu belirterek, “Hem bizi hem Libya’yı oyunun dışında tutmaya çalışıyorlardı. Biz, ‘Hayır burada haklarımız var sonuna kadar gözeteceğiz. Bu oyunda biz de varız.’ dedik.” ifadesini kullandı.
Dönmez, AA Editör Masası’nda gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Deniz yetki alanlarına ilişkin, uluslararası deniz hukukunda iki türlü işlem yapılabildiğini dile getiren Dönmez, kıyıdaş ülkelerle bir araya gelip mutabakat yapılarak denizdeki yetki alanlarını sınırlandırmanın mümkün olduğunu söyledi.
Dönmez, böyle bir anlaşma olmadığı zaman ülkelerin kendi kıta sahanlığını ilan edebildiğine dikkati çekerek şöyle konuştu:
“Her iki işlem de BM’de sonlanıyor. Oraya gidip başvuruyorsunuz. Daha önce Doğu Akdeniz’de kıta sahanlığımızı ilan ettiğimiz ve geçmiş yıllarda BM’ye gönderdiğimiz bölgelerimiz vardı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni (KKTC) de sayarsak bu iki oluyor. KKTC ile adanın kuzeyindeki bölgelere ilişkin böyle bir mutabakatımız var. Libya ile bu ikinci anlaşmayla özellikle Doğu Akdeniz’de petrol ve doğal gaz kaynaklarının paylaşımı konusunda oynanan denklemi bozmuş olduk. Hem bizi hem Libya’yı bir anlamda oyunun dışında tutmaya çalışıyorlardı. Biz, ‘Hayır burada haklarımız var sonuna kadar gözeteceğiz. Bu oyunda biz de varız.’ dedik.”
Türkiye’nin ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin ruhsat kestiği alanlar olduğuna dikkati çeken Dönmez, bazı alanlarda çakışmalar olduğunu ancak Türkiye’nin kendi ruhsat kestiği alanlarda bugüne kadar arama ve sondaj faaliyetlerini kesintisiz yaptığını anlattı.
Dönmez, Rum yönetiminin ruhsat verdiği ve keşifle sonuçlanan birkaç alanı olduğunu belirterek, “Onlar Rum yönetiminin 2003’lerde 2005’lerde Mısır ile yaptığı deniz yetki alanı paylaşımından kaynaklı, bizim ruhsat sahalarımızın güneyinde yer alan sahalardı. Orada fiilen bizim sahalarımızda arama yapmıyorlar şu anda ama hak iddia ediyorlar. KKTC adanın asli unsurlarından. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, adanın doğal kaynaklarını KKTC’deki soydaşlarımızla hakça, adilane şekilde paylaşmalı.” dedi.
Libya ile imzalanan anlaşmaya ilişkin BM’de bir tescil ilan süreci olduğunu vurgulayan Dönmez, “O tamamlanır tamamlanmaz biz de bu bölgedeki sahaları süratle ruhsatlandıracağız. Bizde de petrol kanunundan gelen prosedür var. O kapsamda uluslararası aktörler ve bu alanda faaliyet gösterenler eğer Türkiye ile Türkiye Petrolleri ile iş birliği yapmak isterse bunlar da oturulur konuşulur. Sayın Cumhurbaşkanımızın altını çizdiği bir husus var. Biz Doğu Akdeniz’de Rum yönetimi hariç, ki onun muhatabı KKTC’dir, diğer tüm ülkelerle diyalog kurarız. Hakkaniyete uygun şekilde bu paylaşımı yaparız.” diye konuştu.
Bakan Dönmez, Doğu Akdeniz’de kıyı uzunluğu en büyük ülkenin Türkiye olduğuna dikkati çekerek, bazı adaları ortaya koymak suretiyle bunu daraltmanın bir anlamı olmadığını söyledi.
Karadaki petrol ve doğal gaz aramalarında geçen yıl geleneksel kazılara ek olarak hidrolik çatlatma yönteminin uygulanmaya başladığına değinen Dönmez, “İlk neticeyi Diyarbakır’da aldık. Bu yıl da devam etmeyi planlıyoruz. Kayaçların arasına sıkışmış olan petrolü daha rahat sağabiliyoruz. Geçtiğimiz yıl çatlatma yöntemiyle ürün almaya başladık. Klasik yöntemlere nazaran 3 ile 5 kat daha fazla ürün alma imkanımız var” ifadelerini kullandı.
