Seçim yasakları bugün başladı

Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK), 25 Haziran 2023 tarihinde yapılacak Milletvekilliği ve Yerel Kuruluş Organları Ara Seçimleri ile ilgili takvimine göre, seçim yasakları bugün başladı.

YSK’nın takvimine göre, 25 Haziran tarihinde yapılacak “Milletvekilliği ve Yerel Kuruluş Organları Ara Seçimleri”nin başlangıç günü olan bugün seçim yasakları da başladı.

Siyasal partilerin adaylarını saptamasının son günü 29 Mayıs Pazartesi iken, adaylık için başvurma günü 31 Mayıs Çarşamba olarak duyuruldu. Takvime göre, 1 Haziran Perşembe günü adaylar Yüksek Seçim Kurulu ve İlçe Seçim Kurulları tarafından geçici ilan edilecek; 3 Haziran Cumartesi günü Sandık Seçmen Listeleri askıya alınacak ve listeler dört gün askıda kalacak;  4 Haziran Pazar günü ise adaylar kesinleşerek Yüksek Seçim Kurulu ve İlçe Seçim Kurulları tarafından ilan edilecek. Aynı gün İlçe Seçim Kurullarında duvar ilanları için ad çekme ve Siyasal Partilerin ve Bağımsız adayların tüm seçim sürecinde kullanacakları sıranın belirlenmesi için yapılacak ad çekmenin Yüksek Seçim Kurulu tarafından duyurulması işlemleri yapılacak.

5 Haziran Pazartesi günü ise Yüksek Seçim Kurulu huzurunda ad çekilecek ve seçim propagandası başlayacak. Siyasal Partilerin BRT’de propaganda yapmak için Yüksek Seçim Kuruluna dilekçe vermelerinin son günü de 6 Haziran Salı, seçimler ile ilgili kamuoyu yoklama ve araştırmalarının yayımlanmasının son günü 10 Haziran Cumartesi; Sandık Seçmen Listelerinin tamamlanmasının son günü 13 Haziran Salı ve Seçmen Kartlarının dağıtılmasının son günü ise 22 Haziran Perşembe olarak duyuruldu.

Ardından, seçim propagandası 24 Haziran Cumartesi günü son bulacak ve 25 Haziran Pazar günü seçmen sandık başına gidecek.

5/1976 sayılı Seçim ve Halkoylaması Yasası’nın 79’uncu maddesi uyarınca seçimin başlangıç gününden başlayarak seçim gününe kadar uygulanacak seçim yasakları şöyle:

“Devlet, kamu iktisadi teşebbüsleri, yerel kuruluşlar ve bunlara bağlı daire ve  müesseseler, ortaklıklar ve diğer kamu tüzel kişiliğine sahip kuruluşlar ile kamu görevlileri, seçimlerde tarafsızlıklarını korumak zorunda oldukları gibi  bunların siyasal partilere veya adaylara her ne nam ile olursa olsun bağış ve yardımda bulunmaları, her türlü araç, gereç ve olanaklarını bir siyasal partinin veya adayın emrinde veya herhangi bir siyasal faaliyette çalıştırmaları, kullanmaları veya kullandırmaları veya bir siyasal partinin veya herhangi bir adayın lehinde veya aleyhinde veya yurttaşın oyunu etkilemek amacıyla her türlü yayında bulunmaları yasaktır; daha önce basılmış veya yayınlanmış ve bir önceki cümlede belirtilen niteliği taşıyan her türlü kitap, broşür, afiş ve bunlara benzer yayınlar da aynı kurala bağlıdır;

Devlet hizmetinde, Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık ve bakanlıklarda ve bunlara bağlı daire, kurum ve kuruluşlarda, kamu tüzel kişilerinde, katma bütçeli veya döner sermayeli kurum ve kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüslerinde veya kamu iştiraki ile kurulan teşebbüs, müessese ve işletmelerde ve belediyelerde memur, zorunlu hizmet personeli, işçi ve sözleşmeli de dahil olmak üzere, her ne ad altında olursa olsun münhal ilan edilemez, atama yapılamaz, her türlü terfiye ilişkin sınav, barem ayarlaması ve ilçeler arası görev yeri değiştirme (nakil) işlemleri durdurulur.

Ancak işletmenin çalışma şekli mevsimlik işçi çalıştırmayı gerektiriyorsa, hizmetlerinin devamı açısından mevsimlik olarak alınan işçiler; eğitim alanında kadro boşalması ve seçim tarihinin başladığı güne kadar doldurulmasının ve/veya istihdamının mümkün olmaması halinde geçici ve sözleşmeli olarak istihdam edilen öğretmenler; Kamu Sağlık Çalışanları Yasası kapsamında zorunlu hizmet personeli ve asistan hekimlerle imzalanacak sözleşmeler; sağlık alanında kadro boşalması ve kamu yararı bakımından gereklilik ve aciliyet olması halinde istihdam edilen kamu sağlık çalışanları ile savunma hizmetleri maksadıyla öğrenci seçme, yerleştirme ve nasıp işlemleri ayrıca Kamu Hizmeti Komisyonunca seçim yasaklarından önce sınav tarihi belirlenmiş her türlü  yeterlik ve yabancı dil sınavları ile müracaatı tamamlanmış olan yeterlik ve yabancı dil sınavı haricindeki her türlü yazılı sınavın yapılması  bu madde kurallarındaki yasaklara bağlı değildir.

Devlet hizmetinde, Cumhurbaşkanlığı, Cumhuriyet Meclisi Genel Sekreterliği Örgütü, Başbakanlık ve bakanlıklarda ve bunlara bağlı daire, kurum ve kuruluşlarda, kamu tüzel kişilerinde, katma bütçeli veya döner sermayeli kurum ve kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüslerinde veya kamu iştiraki ile kurulan teşebbüs, müessese ve işletmelerde ve belediyelerde istihdam edilmiş sözleşmeli personelin sözleşmelerinin seçim yasakları süresi içinde bitmesi halinde, sözleşmeleri en fazla üç aylık süre için aynı koşullarda yenilenebilir ve/veya uzatılabilir.

Adaylar, herhangi bir spor kulübü, dernek, hayır kurumu ve benzeri yerlere her ne ad altında olursa olsun herhangi bir maddi katkıda bulunamazlar;

İskan Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası kuralları uyarınca başlanmış kaynak paketindeki kaynak dağıtımı, münferit kaynak dağıtımı, yeni kaynak paketi açılması, yeni kiralama ve yeni tahsis ile ilgili işlemlerin yapılması durdurulur;

İlgili mevzuat uyarınca yapılan alçak orman arazisi, hazine malları, hali araziler ve/veya Anayasanın 159’uncu maddesi kuralları uyarınca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adına kayıtlı bulunan malların kiralama işlemleri durdurulur;

Konut Edindirme Yasası kuralları uyarınca kırsal bölgelerdeki yeni arsa dağıtımları durdurulur;

Motorlu Araçlarla Yolcu ve Eşya Taşınması (Denetim) Yasası kuralları uyarınca İzin Kurulu tarafından yeni izin verilemez;

Akaryakıt istasyonu açma ile ilgili ön izin ve/veya izin verilemez;

Devlet ve/veya kamu kurum ve kuruluşlarının her aşamadaki ihale işlemleri durdurulur; ancak zorunlu hallerde bu işlemlerin yapılabilmesi Yüksek Seçim Kurulunun iznine bağlıdır.

Ateşli Silahlar Yasası kuralları uyarınca verilen her türlü tabanca taşıma ve/veya tasarruf izni verilemez;

Yurttaşlık Yasası kuralları uyarınca her türlü yurttaşlığa kabul işlemlerinin yapılması durdurulur;

Her ne ad altında ve her ne statüde olursa olsun ihdas edilmiş fonlardan personel istihdamı yapılamaz;

Başka herhangi bir Yasada aksine kural bulunup bulunmadığına bakılmaksızın kamu kaynaklarını kredi olarak kullanan bankalar, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası dahil, yukarıda öngörülen süre içerisinde verdikleri kredileri en geç üç gün içerisinde Cumhuriyet Meclisinin bilgisine getirirler.

Yasa’nın 80’inci maddesi uyarınca, seçimin başlangıç tarihinden seçim sonuçları ilan edilinceye kadar olan süre içinde, devlet, kamu iktisadi teşebbüsleri, yerel kuruluşlar ve bunlara bağlı daire ve müessese ve ortaklık ile diğer kamu tüzel kişiliğine sahip kuruluşlara ait kaynaklardan yapılan iş ve hizmetler dolayısıyla açılış ve temel atma dahil törenler düzenlemek, nutuklar söylemek, demeçler vermek ve bunlar hakkında her türlü araçla yayınlarda bulunmak yasaktır.

Yasa’nın 81’inci maddesi uyarınca,  seçimin başlangıç tarihinden seçim sonuçları ilan edilinceye kadar olan süre içinde; Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanlar, milletvekilleri ve belediye başkanları yurt içinde yapacakları gezileri makam arabaları ve resmi hizmet araçları ile yapamazlar. Her ne amaçla olursa olsun yapacakları gezilerde, protokol gereği olan karşılama ve uğurlamalarla törenler yapılamaz ve resmi ziyafet verilemez. Cumhurbaşkanı, Başbakan ve bakanlar, seçim ile ilgili faaliyetlerinde ve konuşmalarında 5/1976 sayılı Seçim ve Halkoylaması Yasası kuralları ile bağlıdırlar.

Yasa’nın 82’nci maddesi uyarınca,  seçimin başlangıç tarihinden seçim sonuçları ilan edilinceye kadar olan süre içinde, Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanlar, milletvekilleri ve belediye başkanları ile adayların yurt içinde yapacakları gezilere hiçbir kamu görevlisi katılamaz.”